Το κυπριακό πρόβλημα αποτέλεσε τζαι συνεχίζει να αποτελεί ένα θέμα διαμοιρασμού της εξουσίας μεταξύ των πολιτικών ελίτ, αλλά ταυτόχρονα τζαι ένα πρόβλημα σύγκρουσης των εθνικιστικών ιδεολογιών. Ως αντιεξουσιαστές τζαι αντιεξουσιάστριες θεωρούμε ότι η επίλυση του αφορά μας, γιατί επηρεάζει αρνητικά τη ζωή τζιαι την καθημερινότητα μας, την κοινωνία τζιαι τες σχέσεις μας, την πολιτική δράση τζαι τους αγώνες μας. Eναντιωνούμαστεν στα συρματομπλέγματα που διαχωρίζουν το νησί, στα τείχη μεταξύ των ανθρώπων τζαι στα εμπόδια που θέτει η ύπαρξη του Κυπριακού στην κοινωνική πρόοδο τζιαι στη ριζοσπαστική δράση. Αναγνωρίζουμε τες προοπτικές που εννά δημιουργήσει η επίλυση του, τζιαι τη δυναμική που εννά ανοίξει για την υπέρβαση της ηγεμονίας των εθνικιστικών ιδεολογιών τζαι την αναίρεση της γεωγραφικής διαίρεσης του νησιού.
Το κυπριακό πρόβλημα μονοπωλεί τον πολιτικό λόγο τζαι την πολιτική σκηνή του νησιού για δεκαετίες. Η ανάδυση των αλληλοσυγκρουόμενων εθνικισμών τζαι η κατασκευή του Κυπριακού που τη δεκαετία του 1950 τζαι μετά, ουσιαστικά σηματοδοτεί έναν αντιδραστικό κοινωνικό-πολιτικό σχηματισμό, μέσω της επιβολής ενός εθνοκεντρικού, συντηρητικού τζαι φιλελεύθερου πολιτικού λόγου. Έτσι, επαραγκωνιστήκαν οι εργατικές διεκδικήσεις τζαι οι ταξικοί αγώνες της περιόδου του 1920-50, οδηγηθήκαν σε σύγκρουση οι δκυό μεγαλύτερες πληθυσμιακά κοινότητες τζαι σε περιθωριοποίηση, απομόνωση ή/τζαι ενσωμάτωση οι υπόλοιπες. Παράλληλα, τα αιτήματα σύνδεσης με τις «μητέρες πατρίδες» τζαι τους «εθνικούς κορμούς», της «Ενώσεως» που τη μια τζιαι του «Ταξίμ» που την άλλη, σταδιακά οδηγήσαν στη δημιουργία τζαι κυριαρχία στρατιωτικών τζαι παραστρατιωτικών ομάδων, στις διακοινοτικές ταραχές, στους «θύλακες» τζαι τελικά στο πραξικόπημα, την εισβολή τζαι τη διχοτόμηση του νησιού.
Μετά την απογοήτευση του 2004 τζαι του 2010 ακολούθησε μια στασιμότητα, όι μόνο σε επίπεδο συνομιλιών, αλλά τζαι σε επίπεδο δικοινοτικών τζαι διακοινοτικών αγώνων. Παρόλα αυτά, κάποια κομμάθκια της κοινωνίας εσυνεχίσαν με συνέπεια να διεκδικούν κοινό χώρο προσβλέποντας σε ένα κοινό μέλλον. Οι διαδηλώσεις των Τουρκοκυπρίων το 2011, το κίνημα του Occupy μεταξύ 2011-12 τζαι πολλές κοινές αντιμιλιταριστικές, εκπαιδευτικές τζαι περιβαλλοντικές δράσεις εκρατήσαν τες γέφυρες της επανένωσης ανοικτές. Σήμερα βρισκούμαστε στο μέσο διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού τζαι ενδεχομένως λλίο πριν που μια πολλά κρίσιμη στιγμή, που εννά οδηγήσει είτε σε ένα ναυάγιο, είτε σε ένα προτεινόμενο σχέδιο που εννά τεθεί σε δημοψήφισμα. Εμείς θεωρούμε πως έχουμε ευθύνη να πάρουμε θέση δημόσια απέναντι στους αντιομοσπονδιακούς τζαι να υποστηρίξουμε την ομοσπονδιακή επανένωση.
Πιστεύκουμεν πως η πολιτική επίλυση του κυπριακού προβλήματος στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) εν παραπάνω που απαραίτητη. Η ιστορική αποτυχία του ενιαίου κράτους με την επιβολή της πλειοψηφίας πάνω στη μειοψηφία στη βάση εθνοτικών κριτηρίων εν ένα αδιέξοδο που όξυνε την αντιπαράθεση των δκυό κοινοτήτων τζαι που οδήγησε στη διαίρεση του νησιού. Η λογική της συνέχισης της στήριξης του ενιαίου κράτους οδηγεί στην αποδοχή τετελεσμένων γεγονότων τζαι κατ’επέκταση στη διχοτόμηση, ενώ ταυτόχρονα αδυνατεί να αντιληφθεί τα λάθη τζαι τες αποτυχίες της πλειοψηφίας. Σε αντίθεση με τους θιασώτες -διαφόρων αποχρώσεων- του ενιαίου κράτους, εμείς θεωρούμε ότι «ρατσιστικό» είναι το ενιαίο κράτος, η αρχή της πλειοψηφίας τζαι η αρχή του «ένας άνθρωπος, μία ψήφος», αφού πάντοτε οδηγεί στην περιθωριοποίηση των μειοψηφιών- όι μόνο των εθνικών- τζαι δημιουργεί πολιτικούς τζαι κοινωνικούς αποκλεισμούς. Εν τζαιρός η πλειοψηφική ε/κ κοινότητα να αναγνωρίσει που τη μια το προνόμιο που έσσιει να μονοπωλεί το «νόμιμο» κράτος τόσα χρόνια, τζαι που την άλλη, την απομόνωση της τ/κ κοινότητας σε ένα καθεστώς που την καθιστούσε αόρατη στον παγκόσμιο χάρτη.
Υποστηρίζουμε την ΔΔΟ όι ως έναν «οδυνηρό συμβιβασμό στον οποίο εξαναγκαζόμαστε για να γλυτώσουμε που τη διχοτόμηση» αλλά ως ιδεατή θεσμική λύση [Τραίνο, Βαγόνι 10ο,«Γιατί ακόμα και αν δεν υπήρχε ομοσπονδία θα έπρεπε να την εφεύρουμε»], γιατί αναγνωρίζει την ιστορική, γεωγραφική τζαι πολιτική πραγματικότητα, διά αυτονομία στις κοινότητες, αλλά τζαι κοινό χώρο συνύπαρξης για όσους τζαι όσες έν εντάσσουνται ούτε αναγνωρίζουν τες εθνικές ταυτότητες, γιατί τότε εννά ‘χουμε την ευκαιρία να ορίσουμε κατά κάποιο τρόπο ξανάπαρκης την έννοια «της εαυτής» τζαι «της άλλης», την έννοια των συνόρων τζαι εννά μπορέσουμε με τούντον τρόπο να δημιουργήσουμε νέες ταυτότητες. Ταυτότητες που έθθα στηρίζουνται στους αποκλεισμούς αλλά εννάν σχεσιακές, αφού έθθα λειτουργούν στη βάση διαχωριστικών διπόλων, αλλά εννά διαμορφώνουνται τζαι εννά μεταμορφώνουνται στη βάση των σχέσεων τζαι των επαφών που εννά δημιουργούμε τόσο μεταξύ μας όσο τζαι με τα πάντα γυρώ μας.
Που την άλλη, έν έχουμε καμιά ψευδαίσθηση ότι με τη λύση εννά ξεπεραστούν ως δια μαγείας οι εθνοκοινοτικές διαφορές. Θεωρούμε ότι η λύση εν κάτι παραπάνω τζαι πέρα που μιαν υπογραφή. Εν διαδικασία που προηγείται τζαι έπεται της υπογραφής, τζαι η οποία προϋποθέτει την ανάδειξη ενός άλλου αφηγήματος τζαι κυρίως μιας άλλης πραγματικότητας που υπερβαίνει τα σύνορα τζαι τον εθνοκεντρισμό. Η πολιτική επίλυση του κυπριακού προβλήματος εννά αποτελέσει ένα ρήγμα στην κυρίαρχη τάξη πραγμάτων, πράμα που εννά μας επιτρέψει να βρεθούμε, να σκεφτούμε τζαι να δράσουμε σε έναν άλλο πλαίσιο. Η διαίρεση έθθα λειτουργεί πιον ως πρόσχημα για να δικαιολογηθεί οποιοδήποτε μέτρο στρέφεται ενάντια στα κοινά λαϊκά συμφέροντα τζαι εννά σταματήσει να υφίσταται το καθεστώς έκτακτης ανάγκης, το νομικό σόφισμα στο οποίο στηρίζεται η δράση της ελληνοκυπριακής ελίτ που το 1964 τζαι μετά. Η ενοποίηση του γεωγραφικού χώρου τζαι το νέο πλαίσιο συνύπαρξης που εννά δημιουργηθεί, εννά διευκολύνει ταυτόχρονα τους κοινούς αγώνες μας, οι οποίοι εννά ισχυροποιηθούν τζαι εννά γίνουν πιο αποτελεσματικοί.
Πλέον, οι δκυο κοινότητες στην Κύπρο εννά έχουν παραπάνω ελευθερία τζαι με δεδομένη τη μείωση της εξάρτησης της τ/κ κοινότητας που την Τουρκία, έννα υπάρχει πιο πολλύς χώρος για τη συγκρότηση κοινών, δικοινοτικών μετώπων υπεράσπισης της ανεξαρτησίας κόντρα στις «μητέρες πατρίδες», αλλά τζαι στες βρετανικές βάσεις.
Η λύση του κυπριακού εννά αποτελέσει την πιο μεγάλη ήττα του μιλιταρισμού τζαι των θιασωτών του, οι οποίοι εφκάλλαν τόσα χρόνια τζαι πραγματικό οικονομικό κέρδος τζαι πολιτική υπεραξία μέσα που τη συντήρηση μιας εμπόλεμης κατάστασης στο νησί. Πέρα, όμως, που την άμεση αποστρατικοποίηση της χώρας με την κατάργηση ούλλων των στρατών, πιο μακροπρόθεσμα εννά μας δώσει τζείνο το πλαίσιο για να παλέψουμε ενάντια στη στρατικοποίηση που κυριαρχεί πλέον σε ούλλες τες εκφάνσεις της ζωής μας, στην πατριαρχία τζαι το σεξισμό πάνω στα οποία στηρίζεται αλλά τζαι αναπαράγει ο μιλιταρισμός.
Ταυτόχρονα, ακόμα τζαι αν τα εκπαιδευτικά συστήματα εννά εξακολουθήσουν να εν χωριστά, η επανένωση της χώρας εννά δώσει την ευκαιρία να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός διάλογος -τζαι στο εσωτερικό των κοινοτήτων τζαι μεταξύ τους- με στόχο μια παιδεία απελευθερωμένη που τον εθνικισμό, το ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία τζαι τον ηγεμονικό λόγο της Εκκλησίας. Σε μιαν επανενωμένη χώρα, παροξυσμοί, όπως η επιστολή της μάνας που ζητά την εξαίρεση του παιδκιού της που τη διδασκαλία τ/κ ποίησης, εννά πέφτουν στο κενό, μιας τζαι η καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβιώσης έθθα ένει μόνο στόχος, αλλά τζαι γενικευμένη ανάγκη.
Ο αγώνας για εκκοσμίκευση, όι μόνο της παιδείας αλλά σε ούλλα τα επίπεδα του κράτους τζαι της κοινωνίας, εννά μπορεί πλέον να γίνεται από κοινού τζαι ο κοσμικός χαρακτήρας της τ/κ κοινότητας εννά αποτελέσει σημαντικό στήριγμα για τους υπερασπιστές της κοσμικότητας στην ε/κ κοινότητα. Δηλώσεις που γίνουνται συχνά που τον επικεφαλής της Εκκλησίας για θέματα φύλου τζαι σεξουαλικότητας για παράδειγμα, εννά κρίνουνται σε επίπεδο ομοσπονδιακό τζαι όι μόνο στο εσωτερικό της ε/κ κοινότητας, τζαι εννά τυγχάνουν παραπάνω κριτικής.
Οι αγώνες που διούμεν ενάντια στην αποξένωση των κοινών, την υφαρπαγή γης τζαι την καταστροφή του περιβάλλοντος εννά γίνουνται σε ένα άλλο πιο ευρύ πλαίσιο. Πλέον, οι δράσεις ενάντια στην περιβαλλοντική καταστροφή, για παράδειγμα στον Πενταδάκτυλο τζαι στην Αντρολύκου, στην Καρπασία τζαι στον Ακάμα, εννά γίνουνται ενιαία τζαι εννά έχουν τον ίδιο στόχο: τες νεοφιλελεύθερες, αντι- περιβαλλοντικές πολιτικές του ομόσπονδου κράτους ή επιχειρηματιών που θα έχουν την κάλυψη του κράτους.
Προσδοκούμε τούντους αγώνες να τους διούμεν από κοινού μαζί με τζαι για ούλλους τους κατοίκους του νησιού, σε όποιο κρατίδιο τζαι να ζιουν, είτε τους αποκαλούν «λαθρομετανάστες» τζαι «αθίγγανους», είτε «εποίκους» τζαι «καλαμαράες».
Η έννοια των «δικαιωμάτων» ήταν τζαι ένει ένας που τους κεντρικούς, αν όι ο κεντρικός άξονας στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων. Τόσο η απορριπτική, όσο τζαι η νεοφιλελεύθερη ομοσπονδιακή πτέρυγα εστιάζουν στο ατομικό δικαίωμα (κυρίως) της ιδιοκτησίας που τη μιαν, τζαι στα κοινά οικονομικά συμφέροντα που θα επιφέρει μια λύση που την άλλη. Εντούτοις, το κυπριακό πρόβλημα τζαι η λύση του (ή μη), αναδύεται μέσα που οικονομικά συμφέροντα τζαι μια νεοφιλελεύθερη λογική. Τα «κοινά» (Commons) μας, όπως προωθούνται στην κοινωνία που τες πολιτικές τζαι οικονομικές ελίτ, προσφέρουν μια λύση βασισμένη στο ότι τα «κοινά» μας συμφέροντα μπορούν να είναι μόνο τζείνα τα συμφέροντα που εν πρωτίστως οικονομικά. Τούτο φαίνεται ιδιαίτερα στην περίπτωση των υδρογονανθράκων, των οποίων η εξόρυξη τζαι η εκμετάλλευση παρουσιάζεται συστηματικά ως ο καταλύτης για την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης που τη μιαν, τζαι ως το απόθεμα το οποίο εννά μας φκάλει που την κρίση που την άλλη. Για εμάς, η έννοια του «κοινού», έσσει να κάμει με ένα νέο φαντασιακό που δημιουργείται. Εν έναν αμάλγαμα που ιδέες τζαι συνειδήσεις, οι οποίες αναδύουνται μέσα που μια νέαν αντίληψη του «κοινού», γεωγραφικού, οικολογικού, ιστορικού, κοινωνικού τζαι πολιτιστικού, που, αν τζαι κάποια που τούτα υπήρχαν τζαι πριν το 1960, όπως οι κοινοί εργατικοί αγώνες τζαι οι μαζικές απεργίες που κορυφώθηκαν το 1948, τωρά αναβιώνουν ή δημιουργούνται που παλιές τζαι νέες γενιές. Εν τούτο το καινούργιο φαντασιακό που θεωρούμεν ότι σταδιακά εννά οδηγήσει στη συνύπαρξη των ανθρώπων τόσο μεταξύ της μίας κοινότητας με την άλλη, όσο τζαι μεταξύ της ευρύτερης κοινωνίας με το φυσικό τζαι αστικό της περιβάλλον.
Προφανώς, μετά τη λύση έν τζαι ννα περάσουμε σε μια μετα-κρατική κατάσταση. Εννά συνεχίσουμεν να ζιούμεν σ’ ένα κράτος, που εννά λειτουργεί μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα, εννά καλείται να ανταποκριθεί μέσα σε συγκεκριμένες γεωπολιτικές συνθήκες τζαι εννά χρησιμοποιεί ούλλους τους μηχανισμούς που έσσει στη διάθεσή του για να επιβάλει την εξουσία του στο εσωτερικό του. Ξέρουμε ότι εννά χρειαστεί να δώσουμε αγώνες ενάντια στες πολιτικές τόσο του κεντρικού κράτους όσο τζαι των κρατιδίων.
Τζαι εννά το κάμουμε, ούλλες τζαι ούλλοι μαζί πιον.
Νιόβρης 2016,
Συσπείρωση Ατάκτων
PDF Downloads
Νναι ρε Ομοσπονδία (Α4, ελλ-κυπ)
Ναι ρε Ομοσπονδία (Α4, ελλ-ελλ)
Νναι ρε Ομοσπονδία (booklet, ελλ-κυπ)
