ΣΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΩΣ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Τον περασμένο Ιούλη, κατατέθηκε πρόταση νόμου για ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών που την κοινοβουλευτική ομάδα του ΑΚΕΛ. Τούτη η πρόταση βασίζεται στο σκανδιναβικό μοντέλο (nordic model) τζιαι εν μέρος τούτου που ονομάζεται carceral feminism, της προσέγγισης, δηλαδή, που βλέπει την αυξημένη αστυνόμευση, επιτήρηση, διώξεις, φυλακίσεις τζιαι άλλες διαδικασίες του ποινικού συστήματος ως πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της βίας εναντίον των γυναικών. Σε τούτο το πλαίσιο, επικρατεί η αντίληψη ότι η πορνεία ισοδυναμεί με βία κατά των γυναικών τζιαι, συνήθως, η οποιαδήποτε συμμετοχή στην βιομηχανία του σεξ ορίζεται με όρους σωματεμπορίας (trafficking) αντί εργασίας, αποτρέποντας οποιαδήποτε συζήτηση για εργασιακά δικαιώματα τζιαι προστασίες των σεξεργατριών. Ειρωνικά, ενώ υπερτονίζεται η κακοποίηση τζιαι εκμετάλλευση εκ μέρους μαστροπών τζιαι πελατών, στις δηλώσεις των υποστηρικτών της πρότασης εν ακούμε λέξη για άλλες μορφές έμφυλης βίας, που εννά νομιμοποιηθούν ακόμα περισσόττερο, αν περάσει το νομοσχέδιο,–που μπάτσους, ιδιοκτήτες, λειτουργούς της υπηρεσίας αλλοδαπών τζιαι μετανάστευσης τζιαι άλλους.

Αφού περιγράψουμε εν συντομία το σκανδιναβικό μοντέλο, πάνω στο οποίο βασίζεται η πρόταση, τζιαι δούμε πώς πτυχές του βρίσκονται ήδη σε εφαρμογή, βάσει των υφιστάμενων νόμων, με αρνητικές συνέπειες για τες σεξεργάτριες, εν να προσπαθήσουμε να αναδείξουμε τζιαι να δούμε με μια κριτική ματιά τες υποβόσκουσες υποθέσεις γυρώ που το σεξ, την εργασία τζιαι την μετανάστευση. Μέσα που τούτη την ανάλυση, φτάννουμε σε κάποια συμπεράσματα τζιαι προβλέψεις για περισσότερη βία, επισφάλεια τζιαι καταστολή των ατόμων που πουλούν υπηρεσίες σεξ, σε περίπτωση εφαρμογής του προτεινόμενου νομοσχεδίου. Τούντα συμπεράσματα, όμως, έννεν ούτε τζιαινούρκα ούτε μόνο δικά μας. Εν βασισμένα στες φωνές σεξεργατριών/ων που άλλες χώρες, όπου εφαρμόστηκαν ίδια τζιαι παρόμοια νομοσχέδια ποινικοποίησης των πελατών, τζιαι άλλοι νόμοι, που κάθε άλλο παρά προστασία, δικαιώματα τζιαι ενδυνάμωση έχουν να προσφέρουν.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το σκανδιναβικό μοντέλο, στο οποίο βασίζεται η πρόταση για ποινικοποίηση αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών συγκεντρώνεται σε τέσσερις τομείς: τους αγοραστές, τα άτομα που πουλούν υπηρεσίες σεξ, υπηρεσίες «εξόδου» τζιαι τρίτα άτομα (π.χ. μαστροπούς ή διακινητές). Εστιάζει στην ποινικοποίηση των πελατών, πιστεύκοντας πως με τούτο τον τρόπο στέλνεται ένα ηχηρό μήνυμα στην κοινωνία –τζιαι κυρίως στους άνδρες–, ότι η αγορά υπηρεσιών σεξ εν κάτι κακό. Κατά συνέπεια, πιστεύκει ότι με τούντο τρόπο εννά μειωθεί η ζήτηση για τέθκοιες υπηρεσίες. Το άλλο, θεωρητικά δυνατό χαρτί του μοντέλου, που συνεισφέρει στην προβολή του ως πανάκεια για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σεξεργάτριες, εν τα διάφορα σχέδια τζιαι υπηρεσίες «εξόδου», που σκοπεύκουν να βοηθήσουν όσες θέλουν να βρουν στήριξη τζιαι να αλλάξουν επάγγελμα.

Αντιλαμβανόμαστε γιατί πολλά που τούτα ακούουνται καλά, τουλάχιστον στα χαρτιά. Όπως εν να δούμε πάρακατω,όμως, στην εφαρμογή του, τίποτε έννεν τόσο καλόν όσον ακούεται. Εν υπάρχει τρόπος να μειωθεί η ζήτηση, χωρίς να αφήκει τα άτομα που πουλούν σεξ εκτεθειμένα σε συνθήκες επισφάλειας, επιτήρησης, καταστολής, με αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο τζιαι μειωμένη διαπραγματευτική δύναμη με τους πελάτες τους. Επίσης, αν τζιαι οι υποστηρικτές του μοντέλου τείνουν να τονίζουν την ποινικοποίηση της ζήτησης (πελάτες) σε αντιδιαστολή με την αποποινικοποιημένη προσφορά (σεξεργάτριες), επί του πρακτέου, σε κάθε χώρα που εφαρμόζονται τέθκοια μοντέλα διατηρείται άμεσα ή έμμεσα ποινικοποίηση της σεξεργασίας, μέσα που την ποινικοποίηση της προώθησης των υπηρεσιών αλλά τζιαι πρακτικών που χρησιμοποιούν οι σεξεργάτριες για δική τους ασφάλεια, όπως το να νοικιάζουν μαζί κάποιο χώρο για να εργάζονται. Σε μια σύντομη αναζήτηση για την Κύπρο, εμφανίζονται διάφορα περιστατικά συλλήψεων δύο ή τριών γυναικών, με κατηγορίες για μαστροπεία τζιαι «αποζείν από κέρδη πορνείας». Σε άλλες περιπτώσεις στο εξωτερικό, συνοδοί που διαφημίζονται ως «duo», διαφημίζοντας δηλαδή την δυνατότητα για τρίο μαζί με τον πελάτη τζιαι μια άλλη σεξεργάτρια, κατηγορούνται για διατήρηση οίκου ανοχής. Ο φόβος των ιδιοκτητών σπιτιών τζιαι διαμερισμάτων να μεν διωχθούν νομικά ως τρίτα πρόσωπα που κερδοφορούν που κέρδη πορνείας, μαστροποί ή διατηρητές οίκου ανοχής, δυσκολέφκει την πρόσβαση σε ασφαλές εργασιακό περιβάλλον για πολλές σεξεργάτριες τζιαι διατηρεί ψηλά τον αριθμό των εξώσεων. Στην Αμερική, τα νομοσχέδια Fight Online Sex Trafficking Act (FOSTA) τζιαι Stop Enabling Sex Traffickers Act (SESTA), που περάσαν πριν θκυο χρόνια με στόχο να εμποδιστεί η σωματεμπορία μέσω διαδικτύου, κατέστησαν διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες υπεύθυνες για το τι κάμνουν οι χρήστες στις πλατφόρμες τους. Μέσα που τούντες πλατφόρμες, όμως, πέραν που κάποια περιστατικά, που έχουν όντως να κάμουν με καταναγκαστική πορνεία ή σωματεμπορία, οι σεξεργάτριες επροωθούσαν τις υπηρεσίες τους, αλλά τζιαι εμπορούσαν να φιλτράρουν τους πελάτες τους πριν προχωρήσουν σε φυσική συνάντηση. Αν τζιαι η Αμερική εν υιοθετά το σκανδιναβικό μοντέλο, αφού εν πιο κοντά σε ένα μοντέλο πλήρους ποινικοποίησης της σεξεργασίας, αναφέρουμε τούτο το παράδειγμα, για να τοποθετήσουμε την πρόταση για αλλαγή νόμου στην Κύπρο εντός μιας παγκόσμιας κλίμακας επίθεσης στα δικαιώματα των εργαζομένων στο σεξ, στο όνομα της προστασίας τους τζιαι της καταπολέμησης της σωματεμπορίας.

Στην Κύπρο, είδαμε τούντο μοντέλο να παρουσιάζεται ως σωτήρια λύση στην αδυναμία της αστυνομίας να συλλάβει, να διώξει τζιαι να καταδικάσει μαστροπούς τζιαι διακινητές. Ήδη που δαμέ εν φανερή η σύνδεση μεταξύ πορνείας τζιαι σωματεμπορίας, που πηγάζει που συγκεκριμένες ιδεολογικές αντιλήψεις για το σεξ. Βλέπουμε σε διάφορες συζητήσεις μια προσπάθεια να αντλήσουν κοινωνική τζιαι ηθική νομιμοποίηση, μέσα που αναφορά στα θύματα σωματεμπορίας που η ΚΔ απέτυχε να προστατεύσει, τζιαι την ανυπαρξία καταδίκης οποιουδήποτε σωματέμπορα1. Για να εντάξουμε την πρόταση ποινικοποίησης αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών σε ένα σύντομο χρονικό των τελευταίων δέκα χρόνων, σημειώνουμε τα ακόλουθα:

2009 – κατάργηση βίζας καλλιτέχνιδος
2010 – καταδίκη ΚΔ που ΕΔΑΔ για υπόθεση Οξάνας
2014 – ποινικοποίηση χρήσης υπηρεσιών θυμάτων σωματεμπορίας
2020 – πρόταση για ποινικοποίηση αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών

Όσον αφορά το προτεινόμενο «σχέδιο εξόδου», έννεν κακό που μόνο του να υπάρχει κάποιο πρόγραμμα για σεξ-εργάτριες που αυτόβουλα θέλουν να αλλάξουν τομέα εργασίας ή να υπάρχει πρόσβαση σε υπηρεσίες στήριξης με μια λογική μείωσης της βλάβης (harm reduction), που θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει μεταξύ άλλων διανομή προφυλακτικών, δωρεάν εξετάσεις για ΣΜΝ, σεμινάρια για ασφαλέστερη εργασία κ.ά. Το όνομα, όμως, εν που μόνο του προβληματικό τζιαι ιδεολογικά φορτισμένο, ενδεικτικό του πώς κάποιοι φαντάζονται την εργασία στην βιομηχανία του σεξ, ως ένα εφιάλτη,δηλαδή, που τον οποίο κάποια πρέπει να διαφύγει. Αν τζιαι δεν εδημοσιευτήκαν οι λεπτομέρειες της πρότασης, κάποια πράματα εν προβλέψιμα. Για να λειτουργήσει αποτελεσματικά ένα τέτοιο σχέδιο κοστίζει. Πολλά. Τούτο, γιατί ένα σημαντικό κομμάτι του εν μπορεί, παρά να εν η οικονομική υποστήριξη όσων σταματούν να δουλέφκουν ως σεξεργάτριες, ώσπου να βρουν μια δουλειά, μέσα που την οποία να μπορούν να διασφαλίζουν αρκετούς πόρους για να ζουν. Στην Σουηδία, όμως, που συχνά παρουσιάζεται ως το success story του μοντέλου, τα λεφτά που εχορηγηθήκαν στην αστυνομία, σε πολλαπλές περιπτώσεις, με στόχο την επιβολή του μοντέλου εν δυσανάλογα περισσότερα σε σχέση με όσα εχορηγήθηκαν σε διάφορα κέντρα που προσφέρουν κοινωνικές υπηρεσίες τζιαι στήριξη σε σεξεργάτριες2. Στην Κύπρο, ενώ θεσμοί, όπως η Πολυθεματική Συντονιστική Ομάδα κατά της εμπορίας προσώπων υπολειτουργούν, κοινωνικές υπηρεσίες τζιαι αστυνομία καθυστερούν ή αδυνατούν να προστατεύσουν τζιαι να περιθάλψουν αποτελεσματικά, αναγνωρισμένα θύματα σωματεμπορίας, τζιαι ενώ διανύουμε ακόμα μια περίοδο οικονομικής κρίσης, ακόμα τζιαι που την οπτική κάποιου που πιστέφκει στην δύναμη τζιαι τη θέληση του κράτους να προστατεύσει ευάλωτες ομάδες, εν παντελώς αφελές να περιμένουμε ότι ένα τέτοιο «σχέδιο εξόδου» εννα στηριχτεί αποτελεσματικά με τους οικονομικούς πόρους που χρειάζεται για να λειτουργήσει. Εκτός τζι αν στον νου τους έχουν πως τούτος θα εν, απλώς, ένας μηχανισμός, μέσα που τον οποίον εργάτριες στην βιομηχανία του σεξ ή στην καταναγκαστική πορνεία θα μπορούν να ενταχθούν σε κάποιον άλλο τομέα της οικονομίας, όπου υπάρχει ανάγκη για φτηνή εργασία.

ΣΕΞ

Ο ηθικός πανικός που δημιουργείται γύρω που το σεξ βοηθά να τεθεί ως επείγουσα προτεραιότητα η πάταξη του φαινομένου της σεξ-εργασίας, αφήνοντας στην άκρη οποιαδήποτε συζήτηση για εργασιακά δικαιώματα ή βελτίωση των συνθηκών τζιαι του βιοτικού επιπέδου όσων εργάζονται στην βιομηχανία του σεξ. Στον λόγο τους, οι SWERFS (Sex Exclusionary Radical Feminists)3 επικεντρώνονται γύρω που την βία που δέχονται οι εργαζόμενες στην βιομηχανία του σεξ, τζιαι επιλεκτικά αναπαράγουν τον λόγο επιζούσων γυναικών, που ήταν δέκτριες βίας εντός της βιομηχανίας, «επιβεβαιώνοντας» την γενικευμένη θέση τους ενάντια στην πορνεία, τζιαι υποστηρίζοντας ότι η τιμωρία των πελατών εν αναγκαία. Έτσι, οι “εξερχόμενες” που την βιομηχανία του σεξ γυναίκες γίνονται σύμβολο της πληγωμένης, τραυματισμένης θηλυκότητας, τζιαι η ποινικοποίηση των πελατών φαντάζει φεμινιστική δικαιοσύνη. Το σεξ τοποθετείται σε τούντες συζητήσεις ως κάτι εξιδανικευμένο που εν πουλιέται τζιαι πρέπει να περιορίζεται εντός ρομαντικών σχέσεων, με την συναισθηματική σύνδεση με το άλλο άτομο να δρα ρυθμιστικά. Εν η ίδια μισογυνική αντίληψη που υποτιμά τες γυναίκες που εν βρίσκουν κάποια ουσιοκρατική ιερότητα στο σεξ, τζιαι εναλλάσσουν συχνά ή έχουν διάφορους σεξουαλικούς συντρόφους. Για τους άντρες, εν φαίνεται να υπάρχει η ίδια ανησυχία, αφού το συχνό περιστασιακό σεξ εν γίνεται αντιληπτό ως κάτι που απειλεί την ακεραιότητά τους ως άτομα. Ίσως τούτος να εν τζιαι ένας που τους λόγους, που ενώ οι άντρες σεξεργάτες γίνονται τζιαι τζείνοι δέκτες –ομοφοβικής κυρίως– βίας που πελάτες τζιαι μπάτσους, τα μάθκια του παγκόσμιου κινήματος ενάντια στην πορνεία εν σχετικά κλειστά προς τες εμπειρίες τους.

Που την άλλη, απέναντι στον λόγο των SWERFS, υπάρχουν τζιαι κάποιες υπεραπλουστευμένες αναλύσεις, που διαπλεκόμενες με ταξικά τζιαι φυλετικά προνόμια, σε μια προσπάθεια απενοχοποίησης της σεξεργασίας εν αφήνουν χώρο για να συζητηθεί η βία τζιαι οι εργασιακές συνθήκες, αφού επισκιάζονται που συζητήσεις για ευχαρίστηση μέσα που την ίδια την εργασία. Εντός τούτης της ρητορικής που εστιάζει στην ηδονή/ευχαρίστηση, δημιουργείται, επίσης, κάποιες φορές μια ψευδαίσθηση ότι τα συμφέροντα των σεξεργατριών τζιαι του πελάτη είναι ένα, αφήνοντας στο περιθώριο συζητήσεις για ασφάλεια, λεφτά ή διαπραγματευτική δύναμη. Για μια θεώρηση της σεξεργασίας, ικανή να αντιληφθεί τις υλικές ανάγκες των εργατριών στη βιομηχανία του σεξ, είναι σημαντικό να κρατούμε ότι οι εργάτ@ είναι εκεί ως εργαζόμεν@ που θέλουν να πληρωθούν για τις υπηρεσίες τους, τζιαι ότι τούτη η επιτακτική οικονομική ανάγκη διαφέρει που το ψυχαγωγικό ενδιαφέρον των πελατών σε αυτές τις υπηρεσίες. Τούτη η αναγνώριση επιτρέπει να συζητηθεί τζιαι η βία, μεταξύ άλλων προκλήσεων και συνθηκών, που αντιμετωπίζουν οι σεξ-εργάτριες, χωρίς να καταλήγουμε στες στερεοτυπικές φιγούρες της «καημένης πόρνης» τζιαι του «κακού/ανήθικου πελάτη», που συχνά προωθούν οι υποστηρικτές της ποινικοποίησης των πελατών.

ΕΡΓΑΣΙΑ

Ακούεται συχνά το επιχείρημα, ότι τα άτομα που εργάζονται στην βιομηχανία του σεξ είτε εξαναγκάζονται είτε οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες εξωθούν τα στην πορνεία. Που μιαν ελευθεριακή σκοπιάν, όμως, ούλλη η εργασία εν εξαναγκαστική, που την στιγμή που εν ο μόνος τρόπος να διασφαλίσει κάποια την διαβίωσή της. Τούτον εν σημαίνει ότι εν αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει εκμετάλλευση γυναικών σε κυκλώματα μαφιόζων. Σωματεμπορία τζιαι μαύρη εργασία υπάρχει τζιαι πέραν που την βιομηχανία του σεξ, αλλά κανένας εν αμφισβητεί με την ίδια ευκολία τζιαι ζήλο ότι η απλέρωτη τζιαι υποτιμημένη εργασία μεταναστών στες αγροτικές περιοχές εν εργασία, τζιαι ότι τούτα τα άτομα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε εργασιακά δικαιώματα τζιαι προστασία. Όσο για το ότι «καμιά εν θα εθκιάλεε τούτη τη δουλειά, αν είσσιεν επιλογή», το επιχείρημα ακυρώννεται μόνο του, αν απλώς κάποια ανοίξει τα αφτιά της στες φωνές των σεξεργατριών ανά το παγκόσμιο, που οργανώνονται τζιαι δημιουργούν φορείς ενδυνάμωσης τζιαι προάσπισης των δικαιωμάτων τους, τοπικά τζιαι διεθνή δίκτυα, σχέσεις αλληλεγγύης μεταξύ τους τζιαι διεκδικούν εργασιακά δικαιώματα. Αν δεν υπάρχει ακόμα στην Κύπρο μια οργάνωση όπως το Red Umbrella, εν σημαίνει πως εν υπάρχουν ούτε ντόπιες σεξεργάτριες που επιλέξαν τούντο επάγγελμα οικειοθελώς. Όποια τζιαι αν ένι η έκταση της καταναγκαστικής πορνείας στην Κύπρο, τέθκοια επιχειρήματα αποκλείουν εκ των προτέρων που εργασιακή προστασία τζιαι κοινωνικές υπηρεσίες, άτομα ούλλων των φύλων, ντόπιες τζιαι μετανάστες, που υπάρχουν αδιαμφισβήτητα, τζιαι δουλεύκουν ή θέλουν να εργαστούν στην βιομηχανία του σεξ. Ένα χώρο που μάλλον αντιλαμβανόμαστε ως κάτι πολλά πιο ευρύ τζιαι συμπεριληπτικό: συνοδοί, strippers, σεξουαλικοί βοηθοί ατόμων με αναπηρίες, διαδικτυακά cam models, fetish τζιαι BDSM υπηρεσίες, με ή χωρίς διεισδυτικό σεξ. Αντίστοιχα, οι πελάτες τούντων υπηρεσιών έννεν μόνο (ετεροφυλόφιλοι) άντρες, ούτε ούλλοι κακοποιητές. Το σκανδιναβικό μοντέλο τζιαι το υπό συζήτηση νομοσχέδιο εν βοηθά για την δημιουργία συνθηκών τζιαι συνειδήσεων που να διευκολύνουν τα άτομα στην βιομηχανία του σεξ να φκουν προς τα έξω, να αναγνωριστεί η φωνή τους τζιαι ναν μέρος της διαδικασίας για νομοθετικές αλλαγές που θα μπορούσαν, ίσως, να τους εγγυηθούν περισσόττερην ασφάλεια τζιαι δικαιώματα.

ΣΥΝΟΡΑ & ΣΩΜΑΤΕΜΠΟΡΙΑ

Όπως ήδη αναφέραμε, οι υποστηρικτές της ποινικοποίησης των πελατών θεωρούν την σεξεργασία άμεσα συνυφασμένη με την βία τζιαι πιστέφκουν ότι, χτυπώντας την ζήτηση, χτυπούν τζιαι τα κυκλώματα σωματεμπορίας. Η ρητορική τους αδυνατεί να διαχωρίσει αποτελεσματικά την καταναγκαστική πορνεία τζαι την σεξεργασία, δημιουργώντας έναν ηθικό πανικό γύρω που το σεξ τζιαι τζείνους/ες που το γοράζουν. Λαλούν ότι εν κατακρίνουν τα «θύματα» για τες υπηρεσίες που παρέχουν, παρ’ όλα αυτά, η ταύτιση της σεξεργασίας με την σωματεμπορία ενισχύει τες προϋπάρχουσες κοινωνικές αντιλήψεις για την σεξεργασία ως κάτι ανήθικό τζιαι εξευτελιστικό.

Πολιτικές που κάμνουν πιο δύσκολη την ζωή τζιαι εργασία των σεξεργατριών, εν μπορούν, παρά να δυσκολέφκουν τζιαι τες ζωές των ατόμων που θεωρούνται θύματα σωματεμπορίας. Στην πραγματικότητα, άτομα που εμπίπτουν τζιαι στες θκυο ομάδες χρησιμοποιούν παρόμοιες τακτικές για πιο ασφαλή εργασία. Επιπρόσθετα, αν φανταστούμε ένα φάσμα μεταξύ συναινετικής, αυτόβουλης σεξεργασίας στα αριστερά, τζιαι εκμεταλλευτικής ή/τζιαι καταναγκαστικής πορνείας ατόμων που την άλλη, η αυξημένη ανάγκη για μεσάζοντες τζιαι τρίτα άτομα, όπως προκύπτει μέσα που το σκανδιναβικό μοντέλο, μπορεί να σπρώξει προς τα δεξιά, άτομα που δούλεφκαν ανεξάρτητα τζιαι με σχετική αυτονομία, δυνατότητα επιλογής των πελατών τζιαι όρων εργασίας. Ένα παράδειγμα εν ότι όσο πιο δύσκολη γίνεται η εξεύρεση τζιαι ενοικίαση χώρου εργασίας, τόσο περισσότερο χρειάζεται κάποιος διαμεσολαβητής, τον οποίο η σεξεργάτρια θα πρέπει να πληρώννει επιπρόσθετα που το ενοίκιο για να της εξασφαλίζει χώρους. Τούτος ο μεσάζοντας μπορεί ανά πάσα στιγμή να ζητήσει υπέρογκα ποσά ή να απειλήσει για καταγγελία στην αστυνομία, που θα είσσιεν ως αποτέλεσμα τον εντοπισμό, τη σύλληψη των πελατών της τζιαι έξωση που το διαμέρισμα. Μέσα που τούτο το παράδειγμα, φαίνεται ότι το σκανδιναβικό μοντέλο, στην ουσία, αναγκάζει τις σεξεργάτριες να δουλέφκουν ακόμα περισσότερο ή πιο εντατικά αντί να μειώννεται η σεξεργασία, αφού προκύπτει επιπρόσθετο κόστος. Τζιαι τούτο το επιπρόσθετο κόστος, σε συνδυασμό με την ανάγκη να γίνεται η δουλειά μακριά που τα μμάθκια της αστυνομίας, αυξάνουν την ευαλωτότητα των εργαζομένων που έχουν περιορισμένη πλέον δυνατότητα επιλογής πελατών τζιαι λλιόττερη αυτονομία στην εργασία τους.

Για τες μετανάστριες που παρέχουν σεξουαλικές υπηρεσίες, ένας συνδυασμός των περιορισμών τζιαι παρανομοποίησής τους, όπως προκύπτει μέσα που την μεταναστευτική πολιτική του κράτους, αφήνει τες συχνά καταχρεωμένες τζιαι ευάλωτες σε εκμετάλλευση μαφιόζικων δικτύων. Η καταναγκαστική πορνεία τζιαι οι ακραίες σχέσεις εκμετάλλευσης όσων εργάζονται στην βιομηχανία του σεξ, έννεν μια εξαίρεση στην κατά τ’ άλλα μέλι-γάλα εργασιακή πραγματικότητα των μεταναστριών. Είτε έρτουν «νόμιμα» είτε «παράνομα», το καθεστώς συνόρων τζιαι μετανάστευσης προς την Ευρώπη-Φρούριο δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την εργασιακή τζιαι σεξουαλική εκμετάλλευσή τους.4 Η απειλή της απέλασης αποθαρρύνει τες καταγγελίες για βία τζιαι εκμετάλλευση, που τζείνες που έχουν εξαρχής την πιο λλίη πρόσβαση σε υπηρεσίες στήριξης, τζιαι μπορεί να ενισχύσει την σχέση εξάρτησης με μαφιόζικα δίκτυα τζιαι αφεντικά.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Μέσα που την πρόταση για ποινικοποίηση τζιαι τες ανακοινώσεις που την εσυνοδεύσαν5 δημιουργείται η εντύπωση ότι μια νομοθετική αλλαγή μπορεί να στείλει ένα μήνυμα στην κοινωνία. Όπως φαίνεται, όμως, που όσα επροαναφέραμε, οι νόμοι έννεν απλώς συμβολικά τζιαμέ, για να περνούν μηνύματα, αλλά καθορίζουν τις δυνάμεις τζιαι τις εξουσίες του αστυνομικού σώματος τζιαι άλλων θεσμών.Αν τζιαι εν εππέσαμε που τα σύννεφα, εν ειρωνικό ότι η πρόταση ήρτε που την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος της θεσμικής αριστεράς, φανερώνοντας τον συντηρητισμό της τζιαι την ολοκληρωτική εγκατάλειψη οποιασδήποτε μορφής αναγνώρισης της ταξικότητας του ζητήματος. Ενώ οι καλοπροαίρετες ευαισθησίες των «αγγελιαφόρων» επιτρέπουν τους να διεκδικούν χώρο στη δημόσια σφαίρα ως πολιτικά υποκείμενα, προωθούνται καταναγκαστικές μορφές «φροντίδας», με κόστος την αύξηση της αστυνόμευσης τζιαι επιτήρησης των ζωών των σεξεργατριών/ών, πολλές που τες οποίες εν μετανάστριες που βρίσκονται στον πάτο της ταξικής πυραμίδας. Η καταναγκαστική πορνεία τζιαι σωματεμπορία αποσυνδέονται εντελώς που τες κρατικές πολιτικές ως ανεξάρτητα φαινόμενα, αντί να γίνουνται αντιληπτά ως συμπτώματα των μεταναστευτικών πολιτικών της ΚΔ τζιαι του καθεστώτος συνόρων της ΕΕ. Εν ανησυχητική, επίσης, η επιλεκτική αναφορά ερευνών, που αναδεικνύουν την σύνδεση μεταξύ κυκλωμάτων πορνείας τζιαι σωματεμπορίας. Μέσα που τούτη την πραγματική σύνδεση, εν εντελώς αυθαίρετο το συμπέρασμα ότι κτυπώντας την πορνεία εννα κτυπηθεί τζιαι η σωματεμπορία. Ακόμα τζιαι σε έρευνα της Βουλής για την ποινικοποίηση τζιαι τα αποτελέσματά της σε χώρες μέλη της ΕΕ, που έγινε κατόπιν αιτήματος της βουλεύτριας του ΑΚΕΛ, Σκεύης Κουκουμά, τον Μάρτη του 2019, αναφέρονται αρνητικά αποτελέσματα της ποινικοποίησης στες χώρες που εφαρμόζεται. Στην Γαλλία «είχε καταστροφικό αποτέλεσμα για τις εκπορνευόμενες, αφού κατέστησε τη θέση τους πιο επισφαλή»6. Για άλλες χώρες, αναφέρεται ότι βοήθησε μόνο στο να μειωθεί η αγοραπωλησία σεξουαλικών υπηρεσιών στους δρόμους –ωθήθηκαν, δηλαδή, οι σεξεργάτριες σε πιο αόρατες συνθήκες εργασίας–ή ότι εν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία για σύνδεση της ποινικοποίησης αγοράς υπηρεσιών με τη μείωση της σωματεμπορίας. Όσο για την αναφορά των σουηδικών αρχών ότι τουλάχιστον εν αυξήθηκε η σεξεργασία μετά την εφαρμογή της ποινικοποίησης, κάτι που συχνά χρησιμοποιείται για την υπεράσπιση του μοντέλου, προκύπτει που μεθοδολογικές αδυναμίες λόγω της έλλειψης στοιχείων για την σεξεργασία που γίνεται σε κλειστούς χώρους.7 Η ανυπομονησία των υποστηρικτών της πρότασης για ποινικοποίηση τζιαι εξάλειψη του φαινομένου της πορνείας βάλλει σε δεύτερη μοίρα την φυσική τζιαι οικονομική ασφάλεια των σεξεργατριών, στο όνομα της πάλης ενάντια στην πατριαρχική βία. Εν έχουμε, όμως, ούτε ψευδαισθήσεις ότι η αποποινικοποίηση ή οποιοδήποτε σύνολο νομοθετικών αλλαγών, μπορούν να εξαλείψουν την βία της πατριαρχίας. Όπως για παράδειγμα, η αποποινικοποίηση των εκτρώσεων εν φέρνει που μόνη της αναπαραγωγική δικαιοσύνη. Αγώνες για σύνορα ανοικτά, εργασιακά δικαιώματα, πρόσβαση σε υπηρεσίες τζιαι εργασία χωρίς απειλή απέλασης, πιο φτηνά ενοίκια, εν μόνο μερικά που τα νήματα που συνδέουν τες διεκδικήσεις μας με τους αγώνες των σεξεργατριών. Όμως, μόνο μέσα που την συμπερίληψη των ατόμων, των οποίων οι ζωές επηρεάζονται άμεσα που τέθκοιες αποφάσεις, τζιαι την ανάλυση των μηχανισμών της καταπίεσης που βιώνουν, μπορούν να γίνουν ουσιαστικές αλλαγές. Εν επιτακτική η αναγνώριση της εργασίας στη βιομηχανία του σεξ ως εργασίας (γενικότερα, όι μόνο της «συνουσίας επι πληρωμή»8) τζιαι η αλλαγή προς μια δικαιωματική τζιαι εργασιακή προσέγγιση της σεξεργασίας.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ & ΑΝΑΦΟΡΕΣ

  1. State department, Trafficking in Persons Report 2020
  2. Parliament of Sweden, Makt att forma samhället och sitt eget liv – nya mål i jämställdhetspolitiken, 2005
  3. Sex Worker Exclusionary Radical Feminists: οι φεμινίστριες, δηλαδή, που, βάσει δευτεροκυμματικών κυρίως θέσεων για το σεξ, την πορνογραφία τζιαι την βία, αντιτίθενται στην σεξεργασία, αλλά συχνά τζιαι στες ίδιες τες ενεργές σεξεργάτριες.
  4. Για περισσότερα βλ. μπροσούρα Σώματα Φτηνά Σώματα Ξένα: Η κρατική στρατηγική της μετανάστευσης, antifa λευkoşa, 2019: 3η έκδοση, αναθεωρημένη.
  5. Γραπτή Δήλωση της Σκεύης Κουκουμά για την κατάθεση Πρότασης Νόμου που αφορά την ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών, 2020
  6. Ποινικοποίηση αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών στις χώρες μέλη της Ε.Ε. και αποτελεσματικότητα σχετικής νομοθεσίας, Βουλή των Αντιπροσώπων, Υπηρεσία ερευνών, Μελετών και Εκδόσεων. 2019
  7. Challenging the Introduction of the Nordic Model, NSWP Global Network of Sex Work Projects, 2017
  8. Πρόταση Νόμου για ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών, 2020

Για περαιτέρω διάβασμα στα αγγλικά προτείνουμε το βιβλίο Revolting Prostitutes, The Fight for Sex Workers’ Rights.